Ortak Sağlık Güvenlik Birimi
Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) yasal olarak; “Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş, İşyerlerine İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini vermek üzere kurulmuş, mevzuatın gerektirdiği fiziki ve tıbbi donanıma sahip, iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin (İşyeri Hekimi, İş Güvenliği Uzmanı ve Diğer Sağlık Personelinin) oluşturduğu özel kuruluşlar” şeklinde tanımlanmaktadır.
İş Kazası
İş Kazası Nedir?
İş kazası, kişinin çalışma hayatında 5510 sayılı Kanunda sayılan hallerden birinde meydana gelen ve sigortalıyı bedenen veya ruhen engelli hale getiren olaydır.
5510 sayılı Kanunda sayılan iş kazası halleri ise şunlardır:
> Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
> İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle
> Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
> Hizmet akdi ile çalışan emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
> Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
> Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle
meydana gelen olaylardır.
Örneğin; havai fişek üretimi yapılan atölyede çalışan sigortalının meydana gelen patlama sonucu yaralanması veya vefat etmesi iş kazasıdır.
İş Kazası Sigortası Kapsamında Bulunan Sigortalılar Kimlerdir?
> Hizmet akdi ile çalışanlar (4/a)
> Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar ile köy ve mahalle muhtarları (4/b)
> Ceza İnfaz Kurumları ile Tutukevlerinde çalışanlar
> Aday çırak, çırak ve stajyerler,
> Harp Malulleri ile Vazife Malullüğü aylığı bağlanmış malullerden Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında çalışanlar
> Türkiye İş Kurumu kursiyerleri
> Sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçileri
> İntörn öğrenciler
> Tarım ve orman işlerinde hizmet akdiyle süreksiz olarak çalışan sigortalılar
> Ek 9 uncu maddede belirtilen şartlarda ev hizmetlerinde çalışan sigortalılar
Bir Olayın İş Kazası Sayılabilmesi için Hangi Unsurları Taşıması Gerekmektedir?
Kurumumuzca bir olayın iş kazası olup olmadığının değerlendirilebilmesi için öncelikle iş kazası geçiren kişinin,
-Sigortalı olması,
-Mutlaka bir olay ile karşılaşmış olması,
-Meydana gelen olay nedeniyle bedenen veya ruhen engelli hale gelmesi,
hallerinin bir arada bulunması gerekmektedir.
Hizmet Akdine Tabi Çalışan Sigortalılarının(4/a) İş Kazası Durumları Kim Tarafından, Nasıl Bildirilmelidir?
Hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların iş kazası hallerinin bildirimi işverenleri tarafından yapılmalıdır. İşverenlerin iş kazasını;
Kolluk kuvvetlerine ——–> Derhal
Kurumumuza ————–> Olayın olduğu tarihten sonraki üç işgünü içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.
Örneğin, Pazartesi günü iş kazası geçiren sigortalının Kuruma yapılacak iş kazası bildiriminin en geç Perşembe günü, Çarşamba günü iş kazası geçiren sigortalının ise Kuruma yapılacak iş kazası bildiriminin en geç Pazartesi günü yapılması gereklidir.
Hizmet akdine tabi çalışan sigortalıların iş kazası bildirimleri;
> e-sigorta uygulaması ile (uygulama için tıklayınız: http://uyg.sgk.gov.tr/IsvBildirimFormu/welcome.do) veya
> “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirgesi” ile doğrudan ya da posta yoluyla Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü / Sosyal Güvenlik Merkezine gönderilerek yapılabilir. Belirtilen form, https://www.sgk.gov.tr/Diger/FormveDilekceler/fed1b24a-9610-4ec1-8a4c-2d51dbb6db2c/ adresinden “SGK-032-İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu” linki tıklanarak excel formatında bilgisayara indirilebilir.
Kendi Adına ve Hesabına Bağımsız Çalışanlar İle Köy ve Mahalle Muhtarlarının (4/b) İş Kazası Durumları Kim Tarafından, Nasıl Bildirilmelidir?
Kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalıların iş kazası hallerinin bildirimi kendileri tarafından yapılmalıdır. (4/b) sigortalıları iş kazasını;
Kurumumuza ———-> Bir ayı geçmemek şartıyla rahatsızlığının bildirim yapmaya engel olmadığı günden sonraki üç işgünü içinde bildirmeleri gerekmektedir.
İş kazası bildirimleri;
> e-sigorta uygulaması ile (uygulama için tıklayınız: http://uyg.sgk.gov.tr/IsvBildirimFormu/welcome.do) veya
> “İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirgesi” ile doğrudan ya da posta yoluyla Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü / Sosyal Güvenlik Merkezine gönderilerek yapılabilir. Belirtilen form, https://www.sgk.gov.tr/Diger/FormveDilekceler/fed1b24a-9610-4ec1-8a4c-2d51dbb6db2c/ adresinden “SGK-032-İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu” linki tıklanarak excel formatında bilgisayara indirilebilir.
Mesleki Yaralanma Nedir?
Mesleki yaralanma, işyerinde gerçekleşen faaliyetler veya olaylar sonucunda ortaya çıkan herhangi bir bedensel zarar veya hasardır. Söz konusu yaralanmalar, fiziksel, kimyasal, biyolojik, ergonomik ve psikososyal faktörler gibi çeşitli mesleki tehlikelerden kaynaklanır. Omurga, eller, baş, akciğerler, gözler, iskelet sistemi ve deri gibi vücudun farklı bölgelerini etkiler. Yaygın nedenler arasında zayıf ergonomi, ağır yüklerin taşınması, ekipmanların yanlış kullanımı veya arızası, tehlikeli maddelere ya da ortamlara maruz kalma ve yetersiz güvenlik eğitimi yer alır.
Mesleki yaralanmaların sonuçları, geçici iş göremezlikten kalıcı engelliliğe kadar uzanır ve bireyin iş görevlerini yerine getirme kapasitesini ciddi şekilde etkiler. İnşaat, madencilik ve ormancılık gibi belirli mesleklerde, işlerin doğası gereği mesleki yaralanmalar daha fazla görülür.
Mesleki Yaralanmaların Nedenleri
Mesleki yaralanmaların arkasında farklı nedenler vardır. Bu nedenlerden bazılarına ilişkin detaylar aşağıdaki gibidir:
- Kask, eldiven, gözlük gibi koruyucu ekipmanların eksik veya yanlış kullanılması
- Çalışanların iş güvenliği konularında yeterli eğitim almaması
- Yetersiz aydınlatma, havalandırma eksikliği veya düzensiz yürüyüş yolları.
- Uzun saatler çalışmanın getirdiği dikkat dağınıklığı ve yorgunluk
- Yanlış makine kullanımı, bakım eksikliği veya makinelerdeki hatalı tasarım
Bu nedenler, iş sağlığı ve güvenliği prosedürleri sayesinde ortadan kaldırılır veya en aza indirilir. Böylece mesleki yaralanma riski de önemli ölçüde azalır.
Mesleki Yaralanma Türleri
Mesleki yaralanmalar, farklı sektörlerde ve iş ortamlarında çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkar. Bu yaralanma türlerini ve nedenleri, işyeri güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Bazı yaygın mesleki yaralanma türleri ve bunlara yol açan nedenler ile ilgili detaylar şu şekildedir:
1 – Kas-İskelet Bozuklukları
Kas iskelet bozuklukları, vücudun yapısal bileşenlerini etkileyen geniş bir fiziksel yaralanma kategorisi olarak dikkat çeker. Çalışma ortamı veya işin doğasından kaynaklandığını ifade etmek yanlış olmayacaktı. Aynı hareketin tekrar tekrar yapılması, örneğin bilgisayarda yazı yazma veya kasiyerlik yaparken ürün tarama, belirli vücut bölgelerine sürekli stres uygular.
Ergonomik düzenlemeler yapılmadığında, ilgili hareketler sorunu daha da kötü hale getirir. Örneğin, kötü tasarlanmış bir iş istasyonu veya uygun olmayan sandalye yüksekliği, sürekli kötü duruşa neden olarak karpal tünel sendromu gibi durumların riskini artırır.
2 – Kesikler
Kesikler, keskin aletler, makineler veya malzemelerle çalışılan ortamlardaki risklerden biridir. Bu yaralanmaların şiddeti büyük ölçüde farklılık gösterir. Örneğin; bir mutfakta şef, dikkatsizlik anında kendini keserken hafif bir yaralayabilir. Ancak bir üretim tesisinde, makine yakınında bir anlık dalgınlık ciddi yarılmalara, hatta hayati tehlikeye yol açabilir.
3 – Yanıklar
Yanıklar, birinci dereceden üçüncü dereceye kadar farklı şiddette olur ve çeşitli unsurlardan kaynaklanır. Mutfakta çalışan biri, yanlışlıkla sıcak bir tavaya dokunarak birinci derece yanık oluşmasına yol açar. Endüstriyel ortamlarda ise kimyasallarla çalışan bir işçi, uygun koruyucu ekipman olmadan kimyasal dökülmesi sonucu deri katmanlarını delen ciddi yanıklarla karşılaşır. Bu tür yanıklar, özel tıbbi tedavi gerektirir.
4 – Kırıklar ve Çatlaklar
Ani darbeler, kırık ve çatlakların en önemli nedenidir. Bir inşaat işçisi, yeterli güvenlik önlemi olmayan bir iskeleden düşmesi sonucunda farklı kemiklerinde kırıkla karşılaşabilir. Benzer şekilde, depolarda ağır nesneler güvenli bir şekilde saklanmazsa düşerek çalışanlara zarar verir.
5 – Burkulmalar
Bu mesleki yaralanma türü, işyerinde en sık görülenlerden biri olarak dikkat çeker. Bir kutuyu kaldırmak gibi basit bir görev bile ortaya çıkma riski vardır. Burkulmalar, bağların gerilmesi veya yırtılması; zorlanmalar ise kas veya tendonların aynı şekilde etkilenmesi anlamına gelir. Örneğin, ağır bir nesneyi yanlış teknikle kaldırmak, sırta aşırı baskı uygulayarak ciddi zorlanmalara yol açar. Burkulma ve zorlanmalar, bir süreliğine iş gücü kaybına neden olur.
Mesleki Yaralanma Türleri
Mesleki yaralanmalar, farklı sektörlerde ve iş ortamlarında çeşitli nedenlerden dolayı ortaya çıkar. Bu yaralanma türlerini ve nedenleri, işyeri güvenliği açısından kritik öneme sahiptir. Bazı yaygın mesleki yaralanma türleri ve bunlara yol açan nedenler ile ilgili detaylar şu şekildedir:
1 – Kas-İskelet Bozuklukları
Kas iskelet bozuklukları, vücudun yapısal bileşenlerini etkileyen geniş bir fiziksel yaralanma kategorisi olarak dikkat çeker. Çalışma ortamı veya işin doğasından kaynaklandığını ifade etmek yanlış olmayacaktı. Aynı hareketin tekrar tekrar yapılması, örneğin bilgisayarda yazı yazma veya kasiyerlik yaparken ürün tarama, belirli vücut bölgelerine sürekli stres uygular.
Ergonomik düzenlemeler yapılmadığında, ilgili hareketler sorunu daha da kötü hale getirir. Örneğin, kötü tasarlanmış bir iş istasyonu veya uygun olmayan sandalye yüksekliği, sürekli kötü duruşa neden olarak karpal tünel sendromu gibi durumların riskini artırır.
2 – Kesikler
Kesikler, keskin aletler, makineler veya malzemelerle çalışılan ortamlardaki risklerden biridir. Bu yaralanmaların şiddeti büyük ölçüde farklılık gösterir. Örneğin; bir mutfakta şef, dikkatsizlik anında kendini keserken hafif bir yaralayabilir. Ancak bir üretim tesisinde, makine yakınında bir anlık dalgınlık ciddi yarılmalara, hatta hayati tehlikeye yol açabilir.
3 – Yanıklar
Yanıklar, birinci dereceden üçüncü dereceye kadar farklı şiddette olur ve çeşitli unsurlardan kaynaklanır. Mutfakta çalışan biri, yanlışlıkla sıcak bir tavaya dokunarak birinci derece yanık oluşmasına yol açar. Endüstriyel ortamlarda ise kimyasallarla çalışan bir işçi, uygun koruyucu ekipman olmadan kimyasal dökülmesi sonucu deri katmanlarını delen ciddi yanıklarla karşılaşır. Bu tür yanıklar, özel tıbbi tedavi gerektirir.
4 – Kırıklar ve Çatlaklar
Ani darbeler, kırık ve çatlakların en önemli nedenidir. Bir inşaat işçisi, yeterli güvenlik önlemi olmayan bir iskeleden düşmesi sonucunda farklı kemiklerinde kırıkla karşılaşabilir. Benzer şekilde, depolarda ağır nesneler güvenli bir şekilde saklanmazsa düşerek çalışanlara zarar verir.
5 – Burkulmalar
Bu mesleki yaralanma türü, işyerinde en sık görülenlerden biri olarak dikkat çeker. Bir kutuyu kaldırmak gibi basit bir görev bile ortaya çıkma riski vardır. Burkulmalar, bağların gerilmesi veya yırtılması; zorlanmalar ise kas veya tendonların aynı şekilde etkilenmesi anlamına gelir. Örneğin, ağır bir nesneyi yanlış teknikle kaldırmak, sırta aşırı baskı uygulayarak ciddi zorlanmalara yol açar. Burkulma ve zorlanmalar, bir süreliğine iş gücü kaybına neden olur.
muhasebe@servetakademi.net
servetakademiosgb@gmail.com
muhasebe@servetakademi.net
servetakademiosgb@gmail.com